Uzaklaştırma Kararı Nasıl Alınır?

Uzaklaştırma kararı 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Şiddetin Önlenmesi ile ilgili kanunda yer alan koruma tedbirine verilen isimdir. Şiddete uğramış veya şiddet tehdidi alan kişi ya da kişiler yetkili yerlere dilekçe yazarak bu konu ile alakalı karar verilmesini isteyebilirler. Şiddet eylemleri tüm dünyada son derece büyük bir sorun olması ile dikkat çeker. Devletler ulusal ve uluslararası olan uygulamalar sayesinde bu sorunların önüne geçmeye çalışırlar. Şiddetin neden olduğu hak ihlalleri ceza yargılamasına ve hukuk yargılamasına konu olabilir. Fakat bu süreçler şiddet mağduru olan kişilerin korunmasının gecikmesine neden olur. Türkiye’ye bakılacak olursa ek koruma tedbirleri ile meydana gelme ihtimali olan zararların en aza indirilmesine çalışılmıştır. Bu yollar arasında mağdur olan kişi ve failinin birbirinden uzaklaştırılması yer alır.

Uzaklaştırma kararına başvurulması için yalnızca şiddet eylemine maruz kalmaya gerek yoktur. Şiddet tehlikesinin varlığında da bu kararın alınması mümkündür. Türkiye’de aile içi şiddet sorununun önlenmesi adına yürürlüğe ilk giren kanun 4320 sayılı olan ailenin korunması ile alakalı kanundur. Fakat bu kanunun kapsamında yalnızca;

• Aralarında resmi ve geçerli evlilik bulunan eşler ile çocukları
• Evli olmalarına rağmen mahkeme tarafından ayrılık kararına binaen fiili olarak ayrılar çiftler
• Aynı çatı altında yaşamlarını sürdüren aile bireyleri yer alır.

Bu açıdan kanunun uygulama alanı son derece dardır. 2012 yılında kabul edilen 6284 sayılı ailenin korunması ve kadına şiddetin önlenmesi kanunu yürürlüğe girmiştir. Bu kanunun ilk maddesinde kanunun amacı yer alır. Kanunun amacı, şiddete uğrayan ya da şiddete uğrama tehlikesi olan çocukların, kadınların, diğer aile fertlerinin ve tek taraflı olarak ısrarlı bir şekilde takip mağduru olan kişilerin korunmasıdır. Bunun yanında bu kişilere karşı gerçekleştirilen şiddetin önlenmesi adına alınacak tedbirler ile ilgili usul ve esaslarda düzenlemeler yapılmıştır.

Buradan da anlaşılacağı üzere eski kanunda yer alan evlilik bağı bu kanunda yer almaz. Bunun yanında kanunda koruma altına alınan grup için yaş ve cinsiyet sınırlaması bulunmaz. Hakkında uzaklaştırma kararı verilen kişilerin bazı yükümlülükleri yerine getirmesi zorunluluğu bulunur.

Uzaklaştırma Kararı Ne Zaman Verilir?

Kişilerin cinsel, fiziksel, psikolojik ya da ekonomik bakımdan zarar görmesi ya da acı çekmesi ile sonuçlanan ve sonuçlanması muhtemel hareketleri, bununla alakalı tehdit ve baskı veya özgürlüğün keyfi olarak engellenmesini de barındıran toplumsal, kamusal ya da özel alanlarda oluşan cinsel, fiziksel, psikolojik, ekonomik ya da sözlü tüm tutum ve davranışları konu alan durumlarda kanunda şiddet olarak tanımlanır. Şiddet dendiği zaman akla ilk olarak fiziksel kısım gelir. Ancak bu son derece daraltılmış bir algıdır.

Kişilerin uzaklaştırılması ile alakalı olan karar şiddet mağduru olan kişilerin başvuru ile birlikte ilgili olan merciler tarafından verilir. Bu durumda başvuran kişilerin doğrudan şiddetten zarar görmesi aranmamaktadır. Şiddet unsurunun var olabilme ihtimalinde dahi kanunda yeterli görülür. Bu kararın verilmesi için yetkili kurumlar şiddet önleme ve izleme merkezi, cumhuriyet savcılığı, aile mahkemeleri ve kolluk kuvvetleridir. Aile mahkemelerinin vereceği kararların acele olması nedeniyle duruşmasız olarak sonuçlanması sağlanır.

Şiddet mağduru olan kişiler bu fiili işleyen veya işleme arzusu içerisinde olan kişilere karşı uzaklaştırma kararı alabilirler. Bu gibi durumlarda mağdur ve zarar veren arasında herhangi bir ilişki olmasına bakılmaz. Israrlı takip nedeniyle mağdur olan kişi, kadın, çocuk ve aile bireyleri talep etmesi halinde şartlar oluşmuşsa uzaklaştırma kararı verilebilir. Burada bahsedilen kişiler arasında evlilik bağının olmasına gerek yoktur. Kişiler nişanlısı, sevgilisi ya da hiç tanımadığı ve mağduru olduğu kişi ile alakalı uzaklaştırma kararı alabilir.

Uzaklaştırma Kararı Almak İçin Yapılması Gerekenler

Uzaklaştırma kararı almak için aile mahkemesine dilekçe ile başvurmak gerekir. Bu durumda hakim gerekli incelemeleri gerçekleştirecektir. Bu başvurular ivedi işle arasında yer aldığından herhangi bir duruşma yapılmadan değerlendirilir ve hızlı bir şekilde karar bağlanır. Şiddete maruz kalan ya da kalma tehlikesi bulunan kişiler direkt aile mahkemelerine başvurmasalar dahi kolluk kuvvetlerine, cumhuriyet savcısına, ŞÖNİM’e yapılan başvuruların da değerlendirilmesi mümkündür. Kişilerin içinde bulundukları durum ve koşulların ispat edilmesi zorunluluğu yoktur. Şiddetin varlığını gösteren bir delilin dilekçeyle beraber sunulması kararın çok daha hızlı bir şekilde alınmasına yardımcı olabilir. Fakat kararın alınması için delil zorunluluğu bulunmamaktadır.

İçinde bulunduğu durum ve koşullar nedeniyle gecikmesinde sakınca olan hallerde kolluk amiri tarafından da uzaklaştırma kararı verilmesi durumu söz konusudur. Kolluk amirinin evrakı en geç kararın alındığı tarihi takip eden ilk iş gününde hakim onayına sunar. Kolluk amirinin alabileceği tedbirlerde sınırlı olarak 6284 sayılı kanunda yer alır.

• Şiddet mağduruna yönelik hakaret, şiddet tehdidi, aşağılama ya da küçük düşürmeyi içeren söz ve davranışların olması
• Müşterek konutta ya da bulunduğu yerlerden hemen uzaklaştırılması ve müşterek konutun koruma altına alınması
• Korunan kişilere, kişilerin oturduğu konuta, iş yerine ya da okula yaklaşmaması
• Gerekli olması durumunda korunan kişinin şiddete uğramasa dahi tanıklarına, yakınlarına ve kişisel ilişki kurulmasına ilişkin haller saklı olacak şekilde çocuklara yaklaşmaması olarak sınırlanmıştır.

Uzaklaştırma Kararı Şartları Nelerdir?

Uzaklaştırma kararı verilebilmesi için kanunda herhangi bir sınırlandırma sebebi yer almaz. Kural olarak kanunun şiddet olarak gördüğü eylemlerin bir ya da birkaçına maruz kalan veya kalma tehlikesi bulunan kişi, bu fiili gerçekleştiren kişi ile alakalı talepte bulunması durumunda aile mahkemesi hakimi ya da kolluk tarafından koruyucu ya da önleyici önlemler alınabilir. Kolluk amirinin vermiş olduğu uzaklaştırma kararının hakim tarafından onaylanması gerekir.

Şiddet mağduru olan veya olma tehlikesi bulunan kişilerin yaşı, ekonomik durumu, cinsiyeti gibi özellikler kararın verilmesinde önemli değildir. Bu kişi ya da kişilerin arasında evlilik veya aile bağının bulunmasına gerek yoktur. Erkek veya kadınlar uzaklaştırma kararı verilmesi adına talepte bulunabilirler.

Uzaklaştırma kararı en fazla 6 ay kadar verilebilir. Bu süre, karar verilen kişiye kararın tebliğ edilmesi ile başlayacaktır. Uzaklaştırma kararı 6 aydan daha az olduğunda süre dolmadan yeniden başvuru yapılarak sürenin uzatılması istenebilir. Uzatma istemi ilk tedbir tarihinin bitiminden sonrası için talep edilmelidir. Uzaklaştırma kararının uzatılması isteniyorsa bunun için aile mahkemelerine başvurulmalıdır. Aile mahkemelerinin olmadığı yerlerde bu görev Asliye Hukuk Mahkemeleri tarafından gerçekleştirilir.

Uzaklaştırma Kararı İhlal Edilirse Ne Olur?

Uzaklaştırma kararı veren Aile mahkemesi kararın ihlal edildiğini tespit ettiğinde 3-10 gün arasında ilk sefer için tazyik hapsi verir. Bu hapis cezası savcılık tarafından uygulanmaktadır. Kişilerin uzaklaştırma kararını bir defadan daha fazla ihlal etmesi durumunda 15-30 gün arasında zorlama hapsi verilir.

Tazyik hapsi cezalandırmanın yanında kişilerin ihlal ettiği durumları yapmaması adına gerçekleştirilen bir uygulamadır. Disiplin hapsi veya tazyik hapsi adli sicil kaydına işlenen bir durum değildir. Hakkında uzaklaştırma kararı verilen kişi bu kararın haksız olduğunu düşünüyorsa aile mahkemesine dilekçe ile başvurarak kararın kaldırılmasını talep edebilir. Uzaklaştırma kararı ile alakalı merak ettiğiniz tüm konuları bizimle iletişime geçerek öğrenebilirsiniz.