Göçmen Kaçakçılığı ve İnsan Ticareti Suçlarının Toplumsal ve Hukuki Etkileri
Göçmen kaçakçılığı, Türk Ceza Kanunu 79. Maddede yer alan bir suçtur. Göçmen kaçakçılığı durumu, maddi çıkar nedeniyle yasadışı yollarla insan ya da insan gruplarının ülkeye giriş yapması ya da ülkeden çıkmasının sağlanmasıdır. Göçmen kaçakçılığı suçu uluslararası suçlar altında düzenlenmiştir. Bu suç durumunda göçmenler mağdur olmasının yanında suç konusu oluşturmaları nedeniyle göçmenlerin vücut bütünlükleri ile temel mal varlığı değerleri de bu suç kapsamında koruma altına alınır.
İnsan Ticareti Suçu, Türk Ceza Kanunu 80. Maddesinde bulunur. İnsan ticareti suçu kişilerin zorla çalıştırılması, bir yere esir tutulması, zorla fuhuş yaptırılması, bir kişinin organlarının alınmasına mecbur bırakılması gibi faile fayda sağlayan durumları içerir. İnsan onuru ile bağdaşmayan insan ticareti suçu sadece Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmesinin yanında mağdurun korunması adına bu suçun mağduru olan kişilere geçici olarak ikamet izninin verilmesi durumu söz konusu olabilir. Bunun yanında 157 yardım hattı, bakanlık genelgeleri, insan ticareti ile mücadele ve mağdurların korunması ile ilgili yönetmenlik gibi mağdurun korunması adına farklı idari ve yasal düzenlemeler de getirilmiştir.
Her iki suç tipi de bireylerin hayatını tehlikeye atmakta ve uluslararası toplumun menfaatlerini zedelemektedir. İnsan hakları ve sosyal sorunlar ekonomik ve politik istikrarsızlıklara da sebebiyet verebilir. Bu sebeple dünya genelinde ciddi bir mücadele ve iş birliği gerektirmesi ile de ön plana çıkar.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Ne Anlama Gelir?
Göçmen kaçakçılığı Türk Ceza Kanunu 79. Maddede kişiye ait olan menfaatleri ve ulusal ya da uluslararası topluma ait olan menfaatleri korumak adına birden fazla hukuki yararın korunması adına maddi çıkarlar için yasadışı yollar kullanılarak insanların bir ülkeye girmesi ya da çıkmasını engelleyen bir suç tipidir.
Bu suç teşebbüs aşamasında kalmış olsa da suç tamamlanmış durumundaki gibi ceza verilir. Göçmen kaçakçılığı suçunun işlenmesi 3 farklı şekilde gerçekleşir.
Yabancıların yasa dışı yollar kullanılarak ülkeye alınması durumunda anayasal temeli vatandaşın ülkeye girmesinin engellenememesi ve suç konusunu vatandaş oluşturmadığı için vatandaşın yasa dışı yollar kullanarak ülkeye girmesi durumunda bir suç durumu söz konusu olmaz. Burada suç bağlamında ülkenin esas alınması gerekir. Yabancı kişilerin yasadışı yollar kullanılarak ülkeye sokulması açısından yasa dışı yolla girilmesi Pasaport Kanunu ve 6458 sayılı yabancılar ve uluslararası koruma kanunlarında düzenlenen bazı şatlar sağlanmadığı durumda meydana gelir. Bu şartlar şöyledir;
- Ülkeye giriş yapılırken bu girişle giriş kapıları kullanılarak yapılmalıdır.
- Pasaport ya da bunun yerine kullanılabilecek belgeler kullanılarak ülkeye giriş yapılmalıdır.
- Yabancılar ve uluslararası koruma kanununda yer alan ülkeye girişi yasak olan kişiler listesinde bulunmaması gerekir.
Ülkeye giren yabancı kişilerin ülkede kalmaya devam etmesinin sağlanması için suç konusunun yabancı olması sebebiyle bir Türk vatandaşının yasa dışı yollarla ülkede kalmasına izin verilmesi durumunda bir suç olduğundan söz edilemez. Suç konusu olarak bir yabancı olması önemlidir. Bu açıdan yasal yollarla ikamet almanın şartlarının sağlanıp sağlanmadığına bakılması gerekir. Suç tipi açısından çoğunlukla yasa dışı şekilde ülkede bulunan kişi ile iş sağlanması gibi çeşitli örnekler verilebilir. Bu suçlar yabancı ülkede kalmaya devam ettiğinden sürece fiilin icrası devam ettiğinden bu durum bir suçtur. Ülkede kalması adına maddi yardım, ülkede kalması için araç temin edilmesi, kolaylaştırıcı çeşitli hareketler oluşturur.
Yasal olmayan yollar kullanılarak kişilerin yurtdışına çıkmasına olanak sağlanması teriminden çıkış kapıları kullanılmadan geçerli pasaport ya da belge olmadan ülkeden çıkmaya çalışılması olarak ifade edilebilir. İmkan sağlayıcı hareketin yapılması durumunda suçun tamamlanması durumu söz konusu olur. Bu durumda maddi yardıma gerek yoktur. Tüm bunlardan anlaşıldığı gibi bu durumların tamamının özel kast ile işlenmesi söz konusudur.
Göçmen Kaçakçılığı Suç Faktörleri
Suç unsurları, suçun oluşması adına gerekli temel bileşenler şeklinde ifade edilebilir. Suç unsurları maddi ya da manevi unsurlar olmak üzere iki farklı şekildedir. Suçun maddi unsurlarını mağdur, fail, eylem, suç konusu, suçun nitelikli unsurları, illiyet bağı oluşturur. Suçun manevi unsurları da taksir ve kast olmak üzere iki şekildedir.
Maddi unsur açısından göçmen kaçakçılığı suçun konusu göçmenler ile onların mal varlığı değerleri olarak ifade edilebilir. Göçmen kaçakçılığı özgü bir suç olmaması yanında herkes tarafından işlenmesi durumu söz konusudur. Burada suç konusu olan kişiler göçmenlerdir.
Manevi unsur açısından göçmen kaçakçılığı suçunun özel kast ile işlenmesi gerekir. Türk Ceza Kanunu 79. Maddeye bağlı olarak suçun işlenmesi durumunda doğrudan ya da dolaylı olarak maddi menfaat içermesine ihtiyaç duyulur. İnsanlık dışı bir durum olması durumunda yabancı kişilere yardımcı olmak için göçmen kişilerin saklanması durumu göçmen kaçakçılığı olarak değerlendirilmez. Maddi yarar elde edilme durumu suçun manevi unsuru olan kısmıdır.
Göçmen Kaçakçılığı Maddi Unsurları Nelerdir?
Suçun maddi unsurları; mağdur, fail, suçun konusu, eylem, suçun nitelikli unsurları, illiyet bağı olarak ifade edilebilir. Suç konusu ise suçun icra hareketlerinin üzerinde gerçekleşen kişiler ya da şeylerdir. Bu suç durumunda suç konusu olan göçmenler le göçmenlerin mal varlığı değerlidir.
Göçmen kaçakçılığı özgü suçlar arasında yer almaz. Bu nedenle bu suçun herkes tarafından işlenmesi durumu söz konusudur. Fail olan kişinin kamu görevlisi olması ve kamu görevi ile ilgili olan araç ve gereçleri suç halinde kullanması durumunda verilecek olan cezalar TCK madde 266 gereğince arttırılır.
Göçmenler mağdur ya da suçun konusunu teşkil eder. Bu durumda suçun mağduru olan kişiler göçmenlerdir. Göçmen kaçakçılığı suçunun maddi faktörlerini oluşturan birtakım hareketler şu şekildedir;
- Yabancıların yasal olmayan şekilde ülkeye sokulması
- Türk vatandaşı ya da yabancı olan kişilerin yasal olmayan yollardan yurtdışına çıkarılmasına imkan sağlanması
- Yabancıların yasal olmayan şekillerde ülkede kalmasına olanak tanınması
Göçmen kaçakçılığı suçu hareketin sayısı açısından seçimlik hareketi olan bir suç sayılır. Bu seçimlik hareketlerin birden fazlasının yapılması halinde yalnız tek bir suç oluşur. Suç oluşturan fiillerin yöntemler açısından özelleştirme yapılmaması halinde suç serbest hareketli bir suç olur. Yani göçmen kaçakçılığı suçu soyut tehlike suçu arasında yer alır.
Göçmen kaçakçılığı suçunun bir ya da daha fazla kişi tarafından ya da bir örgütün faaliyeti aşamasında işlenmesi durumu daha fazla ceza verilmesini gerektiren nitelikli hal olarak düzenlenir. Suçun, mağdurların hayat açısından tehlike oluşturması ya da onu kırıcı bir muameleye maruz bırakılması halinde ceza yarısından üçte ikisine kadar artırılabilir.
Göçmen kaçakçılığı suçunun serbest hareketli bir suç olmasının nedeni olarak suçun maddi unsurunu oluşturan hareketlerden birinin gerçekleşmesi durumunda suç işlenmiş sayılır. Göçmen kaçakçılığı suçlarının kanuni tanımında yer alan suçu oluşturan fillerin hangi yöntemler ile gerçekleştirileceği konusunda bir özelleştirme yapılmadığından bu suçlar serbest hareketli suçtur. Göçmen kaçakçılığı ile alakalı danışmanlık almak istiyorsanız aklınıza takılan tüm sorular için bizimle iletişime geçebilirsiniz.